Zakład Ichtiologii i Gospodarki Rybackiej w Gołyszu
Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki utrzymuje krajowe rezerwy genetyczne karpia w postaci kilkunastu linii hodowlanych tego gatunku ryb użytkowych. Tarlaki pochodzące z tych linii, w odpowiednio dobranych kompletach zapewniających uzyskanie materiału obsadowego o korzystnych cechach użytkowych, udostępniane są producentom karpia.
Zakład, znajdujący się na terenie o ok. 400 letniej tradycji hodowli karpia, powstał w roku 1953 w wyniku przekształcenia gospodarstw rybackich Polskiej Akademii Umiejętności w placówkę badawczo-produkcyjną Polskiej Akademii Nauk.
Na bazie Działu Naukowego Zakładu Doświadczalnego Ichtiobiologii i Gospodarki Stawowej PAN, w Gołyszu utworzony został Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej Gołysz, który uzyskał z dniem 1 lipca 1992 roku status placówki naukowej Polskiej Akademii Nauk. W dniu 31 grudnia 2015 nastąpiła formalna likwidacja i przekazanie Zakładu Doświadczalnego do Zakładu Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN w Gołyszu.
Zakład dysponuje 18 krajowymi i zagranicznymi liniami karpia o wysokim stopniu zinbredowania i szeregiem krzyżówek heterozygotycznych oraz stadem matecznym innych gatunków ryb.
Ważnym elementem badań placówki jest charakterystyka biologiczna posiadanych linii i ich krzyżówek umożliwiająca, w oparciu o badania polimorfizmu białek, markerów genetycznych, DNA i różnic antygepanch, optymalny dobór tarlaków.
Zasadniczymi kierunkami obecnych badań są prace zmierzające do poznania biologicznych podstaw chowu ryb, funkcjonowania ekosystemów stawowych, doskonalenie metod chowu w stawach i w warunkach kontrolowanych, introdukcja panch gatunków ryb, optymalizacja powiązań gospodarki rybackiej z gospodarką wodną poszerzoną o ocenę potencjalnego zagrożenia stawów substancjami zawartymi w wodzie, charakterystyka genetyczna ryb użytkowych oraz badania genetycznej kontroli mechanizmów odpornościowych ryb.
Obecnie realizowane badania w PAN ZIGR w Gołyszu dotyczą:
- Środowiskowych i ekonomicznych aspektów integracji tradycyjnej hodowli stawowej z intensywną produkcją rybacką
- Wpływem różnic osobniczych (np. w układzie immunologicznym) na parametry rozrodcze samców ryb
- Poszukiwania substancji roślinnych skutecznych w walce z wirusami atakującymi karpia pospolitego (Cyprinus carpio L).
- Badania wpływu substancji toksycznych (m.in. pestycydów) oraz środków leczniczych na ryby słodkowodne
- Badania dotyczące oddziaływania chowu/hodowli ryb na środowisko wodne (analizy hydrochemiczne i hydrobiologiczne)
- Analizy ekspresji genów związanych z odpornością
- Strukturalnej i funkcjonalnej analizy genomu karpia