Instytuty Polskiej Akademii Nauk – liderzy polskiej nauki

Instytuty Polskiej Akademii Nauk są niekwestionowanymi liderami pod względem liczby publikacji naukowych na jednego naukowca, stwierdza raport „Nauka w Polsce 2023” opracowany przez ekspertów Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego. Ten cykliczny monitoring stanu nauki w Polsce przygotowywany jest na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki.

Tak imponujące wyniki Instytuty PAN zawdzięczają w dużej mierze temu, że ponad jedna trzecia publikacji zatrudnionych w nich badaczy to artykuły o najwyższej punktacji, odpowiednio 140 i 200 punktów – przy minimalnej wartości punktacji wynoszącej 20.

W ciągu ostatnich pięciu lat w Polsce opublikowano 537 tysięcy prac naukowych, z czego 69% stanowią artykuły głównie w języku angielskim. Niemal jedną piątą prac naukowych w latach 2019–2021 opublikowano w prestiżowych czasopismach oraz recenzowanych materiałach z międzynarodowych konferencji.

Profil polskiego naukowca

Jak wygląda profil badaczy w Polsce? W 2022 roku w Polsce pracowało ponad 72 tysiące naukowców, z czego 81% zatrudnionych było na uczelniach publicznych. Instytuty Polskiej Akademii Nauk zatrudniały ponad 5,1 tysiąca ekspertów, z których połowę stanowili uczeni posiadający stopień doktora.

Wśród wszystkich badaczy w instytucjach naukowych, 46% stanowiły kobiety. Najczęściej pracują one w dziedzinach nauk medycznych i o zdrowiu (58%) oraz rolniczych (57%). Kobiety stanowiły też nieco ponad 50% badaczy nauk społecznych i humanistycznych. Największa dysproporcja występowała w dziedzinach nauk inżynieryjno-technicznych, gdzie odsetek kobiet wynosił tylko 29%.

Co ciekawe, na kolejnych etapach kariery naukowej maleje liczba i udział kobiet wśród pracowników nauki. Najbardziej wyrównane proporcje płci występowały wśród osób ze stopniem magistra (49% kobiet), podczas gdy w grupie doktorów habilitowanych udział kobiet wyniósł 43%, a wśród osób z tytułem profesora – zaledwie 29%.

W 2022 roku 3% badaczy zatrudnionych w polskich instytucjach naukowych miało obywatelstwo inne niż polskie, przy czym najwięcej obcokrajowców pochodziło z Ukrainy, następnie z Indii, Włoch oraz Niemiec.

Raport „Nauka w Polsce 2023” ukazuje statystyczny obraz systemu nauki w Polsce, będąc jednocześnie inspiracją do dalszej analizy zachodzących w nim procesów. Pełna treść opracowania jest dostępna na portalu RAD-on.