Gryka – źródło błonnika pokarmowego i związków o właściwościach przeciwutleniających

Łuska z gryki to odpad, którym kiedyś gospodynie domowe wypełniały poduszki i materace. Dzisiaj wiadomo, że to również wartościowe źródło błonnika pokarmowego i związków o właściwościach przeciwutleniających. Dr hab. Małgorzata Wronkowska z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie przekonuje, że warto ją dodawać do pieczywa.

– Nowością w naszych badaniach jest wykorzystanie zmielonych łusek
z gryki w produkcie piekarniczym, który jest dostępny w sprzedaży detalicznej. Zaproponowany przez nas chleb z udziałem łusek gryki jest bogatszy od tego tradycyjnego o zwiększony udział błonnika pokarmowego oraz związków o udowodnionych właściwościach przeciwutleniających – podkreśla jedna z autorek badań dr hab. inż. Małgorzata Wronkowska z Zakładu Chemii i Biodynamiki Żywności IRZiBŻ PAN w Olsztynie.

Wartościowy odpad

Gryka zwyczajna jest zaliczana do grupy tzw. zbóż rzekomych, które wytwarzają nasiona podobne do ziaren zbóż. To z nich następnie produkowana jest jedna z najpopularniejszych w Polsce kasz – kasza gryczana, a także mąka gryczana. Są one bogate w składniki odżywcze m.in. błonnik pokarmowy, wysokiej jakości białko, witaminy, składniki mineralne czy związki o właściwościach przeciwutleniających. Ponadto są to produkty bezglutenowe.

Podczas otrzymywania kaszy gryczanej, od nasion gryki oddzielana jest łuska. Odpad ten przez dziesięciolecia służył do wypełniania materacy
i poduszek, obecnie wykorzystywany jest także m.in. jako substrat
do produkcji biopaliw.

Jak podkreśla Małgorzata Wronkowska, łuska to, owszem, odpad, ale niezwykle wartościowy. – Łuska każdego nasiona to rezerwuar wielu cennych składników. Pozbywając się jej, usuwamy nie tylko błonnik pokarmowy, ale także wiele mikro- i makroelementów czy witamin. Dlatego zalecane jest spożywanie zbóż przetworzonych w jak najmniejszym stopniu – wskazuje naukowczyni.

Chleb z łuską

Naukowcy z Olsztyna postanowili zbadać, czy i w jaki sposób można łuskę
z gryki wykorzystać w produktach spożywczych, a w szczególności
– w pieczywie. Opracowali recepturę wzbogacenia składu tradycyjnego chleba baltonowskiego oraz bułek grahamek – dodatkiem zmielonych łusek gryki. Produkty te były dostępne w sprzedaży detalicznej na terenie Warmii i Mazur.

Badania in vitro, które symulowały warunki trawienia zachodzącego
w organizmie człowieka, potwierdziły, że 3-procentowy udział łuski gryki
w pieczywie może wpływać korzystnie na organizm człowieka.
– W zaproponowanym modelu trawienia wykazaliśmy, że składniki, które są uwalniane ze stałej matrycy pokarmowej, jakim w tym przypadku był popularny i ogólnie dostępny wyrób piekarniczy, są związkami wykazującymi działanie przeciwutleniające. A tym samym mogą być one, po trawieniu, lepiej wchłaniane przez organizm – wskazuje naukowczyni.

W przyszłości badacze z Olsztyna chcieliby też sprawdzić, czy i jak można wykorzystać łuskę z gryki do produkcji innych produktów piekarniczych
np. ciastek czy wytrawnych przekąsek. – Skoro wiemy już, że łuska z gryki jest bardzo wartościowym surowcem, to dlaczego nie wykorzystać jej do otrzymywania także innych produktów – podsumowuje Małgorzata Wronkowska.

Więcej info na stronie Instytutu

Na zdjęciu dr hab Małgorzata Wronkowska/ fot. Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie