Pierwsze posiedzenie Komitetu Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej za nami

Komitet Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej przy Prezydium PAN został powołany jako wsparcie eksperckie dla rządzących, aby wspólnie jak najlepiej reagować na zagrożenia powodziowe i zapobiegać ich skutkom. 14 listopada br. odbyło się posiedzenie Komitetu, podczas którego postawiono przed gronem ekspertów pierwsze zadania.

W inauguracyjnym posiedzeniu Komitetu Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej wzięli udział wszyscy członkowie Komitetu, a także zaproszeni goście: dr Primož Banovec z Uniwersytetu w Lubljanie, prof. Helmut Habersack z BOKU Uniwersytetu Przyrodniczego w Wiedniu, a także dr Radek Tomšů z Czeskiego Instytutu Hydrometeorologicznego.

Debata dotyczyła doświadczeń związanych z ostatnimi powodziami, jakie nawiedziły Polskę, Austrię, Słowenię i Czechy. Eksperci przedstawili analizę sytuacji klimatycznych i pogodowych poprzedzających powodzie w 2024 r., a także współpracy wszelkich służb, które były zaangażowane w pomoc podczas tych dramatycznych wydarzeń.

– Dzisiejsza debata ekspercka dotyczyła problemów zintegrowanej gospodarki wodnej, zarówno susza, jak i powódź, czy jakość wody, to problemy, do których musimy się mocno przygotować, ponieważ będą one nadal występować i to w coraz większej skali. To jest najważniejsze zadanie. Ale ponadto potrzeba dalszego kształcenia specjalistów, abyśmy w przyszłości wspólnie podołali tym zadaniom, znali zagrożenia i umieli się przed nimi uchronić – powiedział prof. dr hab. Paweł Rowiński, przewodniczący Komitetu Nauk
o Wodzie i Gospodarki Wodnej przy Prezydium PAN.

Profesor Rowiński podkreślił, że celem komitetu jest rzetelne przeanalizowanie kwestii związanych z gospodarką wodną oraz wszechstronne i interdyscyplinarne zaadresowanie oczekiwań rządu, a także wsparcie w działaniach zapobiegawczych oraz przezwyciężających sytuacje krytyczne związane z suszami i powodziami.

Podczas posiedzenia Komitetu postanowiono, że spośród wszystkich członków wybierane będą mniejsze zespoły zadaniowe, dzięki czemu odpowiednio dobrani eksperci pracować będą problemowo nad konkretnymi potrzebami.

Zespół ds. zadań dla nauki zajmie się rozpoznaniem sytuacji nauk związanych z hydrologią – eksperci dokonają analiz, jakie obszary wzmocnić i jakie kierunku warto rozwijać. Zespół ds. odbudowy sytuacji popowodziowej wspierać będzie potrzeby decydentów w zakresie szybkiej reakcji na pojawiające się potrzeby. Natomiast zespół ds. zagrożeń regionalnych poprzez współpracę z partnerami zagranicznymi czerpać będzie z doświadczeń i wiedzy naukowców z sąsiednich państw.

Wsparcie dla Komitetu zadeklarowały również inne instytucje, m.in. Wody Polskie, Instytut Oceanologii PAN, Instytut Geofizyki, Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej przy Wydziale IV Nauk Technicznych PAN oraz Centrum Badań Kosmicznych PAN, które dysponuje szczegółowym monitoringiem.
– Dzisiejsze spotkanie zaowocowało kilkoma postanowieniami, z których jestem bardzo zadowolony, postawiliśmy przed powołanymi zespołami konkretne zadania, m.in. pochylenie się od strony naukowej nad rzeką Wisłą, która jak dotąd nie jest odpowiednio zaopiekowana, a ma bardzo duży potencjał. Zespoły będą pracować problemowo, co uporządkuje i przyśpieszy ich prace – mówił prof. Paweł Rowiński.

Podczas posiedzenia ustanowiono prezydium Komitetu, którego przewodniczącym jest prof. dr hab. Paweł Rowiński z Instytutu Geofizyki PAN. Wiceprzewodniczącymi zostali prof. dr hab. inż. Tomasz Okruszko ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego i Mateusz Balcerowicz z Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. W prezydium znaleźli się także: dr inż. Anna Dubel z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, prof. dr hab. inż. Małgorzata Robakiewicz z Instytutu Budownictwa Wodnego PAN, a także prof. dr hab. inż. Tomasz Walczykiewicz z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB.

Komitet Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk

Do zadań powołanego Komitetu należeć będzie diagnoza zagrożeń powodziowych i propozycje skutecznych rozwiązań umożliwiających przyjazną ludziom i przyrodzie ochronę zlewni rzek przed klęskami powodziowymi. Ponadto eksperci Komitetu zaangażowani będą w zwiększenie znaczenia nauk o wodzie, zarówno w Polsce, jak i we współpracy międzynarodowej. Celem powołania organu jest przede wszystkim wypracowanie spójnego, interdyscyplinarnego programu badawczego ukierunkowanego na bezpieczeństwo wodne Polski.

Problemy związane z wodą, objawiające się jej okresowymi niedoborami i nadmiarami, pojawiają się w Polsce coraz częściej wraz ze wzrastającą częstotliwością występowania hydrologicznych zjawisk ekstremalnych, takich jak susze i powodzie.

Skład Komitetu Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk

Przewodniczący:
• prof. dr. hab. Paweł ROWIŃSKI, członek rzeczywisty PAN, Instytut Geofizyki PAN
Członkowie:
• Mateusz BALCEROWICZ, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Warszawa
• Prof. dr hab. Piotr BANASZUK, Politechnika Białostocka
• Dr inż. Anna DUBEL, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Prof. dr hab. Katarzyna GLIŃSKA-LEWCZUK, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Dr inż. Jerzy GRELA, MGGP S.A., Kraków
• Prof. dr hab. inż. Tomasz HEESE, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB
• Dr hab. Katarzyna IZYDORCZYK, prof. ERCE PAN, Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii PAN, Łódź
• Dr hab. inż. Monika KALINOWSKA, prof. IGF PAN, Instytut Geofizyki PAN, Warszawa
• Dr hab. inż. Tomasz KAŁUŻA, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
• Prof. dr hab. inż. Zbigniew KLEDYŃSKI, Politechnika Warszawska
• Dr hab. inż. Stanisław KOSTECKI, Politechnika Wrocławska
• Dr hab. Maciej KOSTECKI, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN w Zabrzu
• Prof. dr hab. Ewa KROGULEC, Uniwersytet Warszawski
• Dr hab. inż. Leszek KSIĄŻEK, prof. UR, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
• Dr hab. Artur MAGNUSZEWSKI, prof. UW, Uniwersytet Warszawski
• Piotr NIEZNAŃSKI, Fundacja WWF Polska, Warszawa
• Prof. dr hab. inż. Tomasz OKRUSZKO, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa
• Prof. dr hab. inż. Marzena OSUCH, Instytut Geofizyki PAN, Warszawa
• Dr hab. Mikołaj PINIEWSKI, prof. SGGW, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa
• Prof. dr hab. Piotr PARASIEWICZ, Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza, Olsztyn
• Dr inż. Klara RAMM, Politechnika Warszawska
• Dr hab. inż. Małgorzata ROBAKIEWICZ, prof. IBW PAN, Instytut Budownictwa Wodnego PAN, Gdańsk
• Dr hab. inż. Wioletta ROGULA-KOZŁOWSKA, Akademia Pożarnicza, Warszawa
• Dr hab. inż. Stanisław M. RYBICKI, prof. PK, Politechnika Krakowska
• Prof. dr hab. inż. Iwona SKOCZKO, Politechnika Białostocka
• Prof. dr hab. Krzysztof SZOSZKIEWICZ, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
• Dr hab. inż. Michał SZYDŁOWSKI, prof. PG, Politechnika Gdańska
• Prof. dr hab. inż. Adam SZYMKIEWICZ, Politechnika Gdańska
• Dr hab. inż. Tamara TOKARCZYK, prof. IMGW-PIB, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB
• Prof. dr hab. Tadeusz TYSZKA, Akademia Leona Koźmińskiego, Warszawa
• Prof. dr hab. inż. Tomasz WALCZYKIEWICZ, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB
• Dr hab. inż. Andrzej WAŁĘGA, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
• Prof. dr hab. Marcin WĘSŁAWSKI, Instytut Oceanologii PAN, Sopot
• Prof. dr hab. inż. Mirosław WIATKOWSKI, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

fot. Aneta Karwowska / PAN