Powstał Zespół doradczy przy Prezesie PAN do spraw ewaluacji jakości działań naukowej

7 marca br. decyzją Prezesa PAN, prof. Marka Konarzewskiego, powołany został Zespół doradczy przy Prezesie PAN do spraw ewaluacji jakości działań naukowej.

Skład Zespołu

Prof. Andrzej Jajszczyk

Przewodniczący Zespołu. Autor bądź współautor m.in. kilku książek, ponad 300 artykułów naukowych, a także licznych artykułów publicystycznych, poruszających m.in. sprawy szkolnictwa wyższego i nauki. Na swoim koncie ma również około 20 patentów. Był organizatorem wielu konferencji naukowych, m.in. przewodniczył jednej z najważniejszych światowych konferencji telekomunikacyjnych IEEE International Conference on Communications ICC’2018. Od 2013 roku członek korespondent Polskiej Akademii Nauk, a od 2022 członek rzeczywisty PAN. Od grudnia 2015 roku przez 4 lata pełnił funkcję prezesa oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. W 2017 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2008 roku otrzymał międzynarodową nagrodę IEEE Communications Society Joseph LoCicero Award za zasługi w wydawaniu czasopism naukowych.

Prof. Janusz Bujnicki

Członek korespondent PAN od 2016 roku, członek Academia Europeae i EMBO; kierownik Laboratorium Bioinformatyki i Inżynierii Białka w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Jest autorem ponad 300 oryginalnych prac w czasopismach naukowych, które były cytowane ponad 17000 razy. Pierwszy polski laureat grantu ERC w dziedzinie nauk biologicznych (2010). Był m.in. członkiem Grupy Głównych Doradców Naukowych Komisji Europejskiej oraz Komisji Ewaluacji Nauki.

Prof. Agnieszka Chacińska

Współautorka ponad 90 artykułów w czasopismach naukowych indeksowanych w JCR, które były cytowane blisko 7900 razy. W listopadzie 2023 roku jej wskaźnik Hirscha wyniósł 48. Kieruje Międzynarodowym Instytutem Mechanizmów i Maszyn Molekularnych PAN oraz jest liderką projektu ReMedy finansowanego z programu Międzynarodowe Agendy Badawcze FNP; w lipcu 2023 roku, jako pierwsza badaczka z Polski, dołączyła do grona członków Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina. Jest też laureatką wielu grantów i nagród.

Prof. Justyna Olko

Pierwsza kobieta w Polsce oraz pierwsza przedstawicielka nauk humanistycznych i społecznych wyróżniona dwukrotnie grantem ERC. Została także odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2013) oraz otrzymała Burgen Fellowship Academia Europaea; od 2018 roku jest członkiem Rady Narodowego Centrum Nauki. Profeosr Olko otrzymała również nagrodę Falling Walls 2020 w obszarze nauk humanistycznych i społecznych za „burzenie murów między akademią i lokalnymi społecznościami na rzecz różnorodności językowej”.

Dr hab. Piotr Sankowski, prof. UW

Prezes IDEAS NCBR sp. z o.o., laureat pierwszej edycji Nagrody im. Witolda Lipskiego (2005). W 2015 roku jako jedyny Polak otrzymał grant Proof of Concept ERC na komercjalizację wyników badań z poprzedniego grantu, a 8 lat później otrzymał czwarty w karierze grant ERC (również jako jedyny naukowiec w Polsce).

Prof. Maciej Żylicz

Prezes zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, członek rzeczywisty PAN oraz członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności. Profesor wypromował kilkunastu doktorów. Publikował artykuły w takich czasopismach jak „Journal of Biological Chemistry”, „Journal of Cell Biology” oraz „European Journal of Biochemistry”. Jest laureatem m.in. Medalu Komisji Edukacji Narodowej (1998), Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (1999) i Nagrody Prezesa Rady Ministrów RP za osiągnięcia naukowe (2002). Doctor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (2007).

Zakres prac Zespołu

Celem prac Zespołu jest wypracowanie zmian zasad ewaluacji jakości działalności naukowej zgodnie z zapisami Agreement on reforming Research Assessment, którego sygnatariuszem jest m.in. Polska Akademia Nauk. Zmiany mają obejmować:

• • zasady oceny jakości czasopism naukowych, monografii naukowych i materiałów konferencyjnych będących składową ewaluacji jakości działalności naukowej;

• • zasady ewaluacji jakości działalności instytucji naukowych, w tym ewaluacji jakości kształcenia w szkołach doktorskich.

Wybrane postulaty opracowane przez inne gremia

Prezydium Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich wskazuje, że wykaz wydawnictw recenzowanych monografii naukowych nie spełnił oczekiwań środowiska. Rozwiązaniem mogłoby być przypisanie punktacji bezpośrednio do monografii naukowych, a w przypadku wybitnych pozycji – premiowanie ich dodatkową punktacją. Przedstawiony dokument mówi też o uproszczeniu systemu oceny czasopism oraz opracowaniu dodatkowej listy polskich czasopism naukowych. Rektorzy wspominają też o zróżnicowaniu zestawów wartości referencyjnych pod kątem różnych typów jednostek naukowych i rozważeniu możliwości uwzględnienia publikacji konferencyjnych ze wszystkich dyscyplin naukowych w ocenie osiągnięć badaczy. Postulatów jest naturalnie więcej, a zmiany argumentowane są usprawnieniem obecnie obowiązującego systemu i wyeliminowaniem oczywistych niedoskonałości odnotowanych w trakcie ostatniej ewaluacji i kategoryzacji.

Wspólne stanowisko dot. oceny działalności naukowej wypracowała też Polska Akademia Umiejętności, Fundacja Batorego i Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. Pojawia się w nim m.in. propozycja zaniechania stosowania do indywidualnej ewaluacji badaczy oceny parametrycznej na rzecz treści naukowej pracy. Należy wspomnieć także o postulacie dostosowania oceny osiągnięć badawczych do specyfiki i obszaru prowadzonych badań. Słowa krytyki pojawiły się w odniesieniu do ewaluacji jednostek naukowych opartej na wskaźnikach parametrycznych; wedle zebranych powinna ona się opierać na ocenie eksperckiej osiągnięć naukowych.