Stanowisko 2/2020 Komisji Etyki w Nauce PAN – Apel do środowisk politycznych i naukowych w związku z pandemią COVID-19
Komitet Etyki w Nauce Polskiej Akademii Nauk z niepokojem obserwuje obecne w debacie publicznej poświęconej terminowi wyborów prezydenckich wyznaczonych na 10 maja 2020 r. forsowanie interesów politycznych w sposób, który niewystarczająco uwzględnia dostępną wiedzę naukową na temat rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem SARS-CoV-2. Modele rozwoju pandemii przedstawiane w licznych publikacjach naukowych jasno wskazują, że nie można zagwarantować, iż 10 maja 2020 r. wybory będą bezpieczne dla obywatelek i obywateli: milionów głosujących, tysięcy członków komisji wyborczych i osób, które miałyby dostarczać pakiety wyborcze w ewentualnym głosowaniu korespondencyjnym oraz wszystkich tych, których mogłyby one zakazić. Niezależnie od tego, czy głosowanie odbędzie się w lokalach wyborczych czy korespondencyjnie, zwielokrotni ono bezpośrednie kontakty między ludźmi, a to zwiększy ryzyko lawinowego wzrostu liczby zakażeń.
Wobec powyższego Komitet Etyki w Nauce PAN apeluje do środowisk politycznych o poważne traktowanie dostępnej wiedzy naukowej i odpowiedzialne podejmowanie decyzji na podstawie tej wiedzy, a nie wyłącznie lub przede wszystkim rachub politycznych. Dotyczy to zarówno wiedzy z zakresu epidemiologii, jak i nauk medycznych i prawnych. Wszystkie one wskazują, że wybory w maju 2020 r. są obarczone nieusuwalnym ryzykiem katastrofy. Rachuby polityczne winny ustąpić wobec rzetelnej wiedzy, a pragnienie sukcesu politycznego przed moralną odpowiedzialnością za losy milionów obywateli i obywatelek.
Komitet apeluje też do członkiń i członków środowisk naukowych, aby realizując swoje etyczne powinności wynikające z ich odpowiedzialności wobec społeczeństwa, aktywnie angażowali się w upowszechnianie wiedzy naukowej, dzięki której decyzje polityków będą miały szanse na wykorzystanie dorobku nauki, a obywatele na krytyczną ocenę ich decyzji i postępowania.