Stanowisko Komitetu Bioetyki Polskiej Akademii Nauk nr 1/2024 z dnia 6 lutego 2024 roku w sprawie konieczności usunięcia barier prawnych i faktycznych w dostępie do metod i środków antykoncepcji
Komitet Bioetyki apeluje do władz Rzeczpospolitej Polskiej o bezzwłoczne wprowadzenie rozwiązań prawnych, administracyjno-finansowych i organizacyjnych, które zapewnią każdej osobie realny i swobodny dostęp do metod i środków antykoncepcji umożliwiających jej korzystanie z prawa do odpowiedzialnego decydowania o posiadaniu dzieci, o którym mowa w preambule ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (dalej „ustawa o planowaniu
rodziny”).
Komitet jest głęboko zaniepokojony faktem, że Polska po raz kolejny znalazła się na ostatnim miejscu „Europejskiego Atlasu Polityki Antykoncepcyjnej”, opracowanego przez Europejskie Forum Parlamentarne na Rzecz Praw Seksualnych i Reprodukcyjnych. Badanie to ocenia i porównuje poziom dostępności nowoczesnych środków i metod antykoncepcji w 46 krajach regionu europejskiego. W 2023 r. wskaźnik dostępności antykoncepcji dla Polski wyniósł 33,5% (na 100 możliwych punktów) i był podobny do przyznanego w trzech poprzednich edycjach „Atlasu” (2019, 2020, 2022).
Komitet z przykrością zauważa, że niska ocena poziomu dostępności antykoncepcji w Polsce nie jest czymś nowym. Przeciwnie, problem ograniczeń i nierówności w dostępie do nowoczesnych metod kontroli płodności jest od lat podnoszony przez organizacje pozarządowe, w szczególności Federację na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny; Rzecznika Praw Obywatelskich, a także organy ochrony praw człowieka Rady Europy i Organizacji Narodów Zjednoczonych, w tym ciała monitorujące wywiązywanie się przez Polskę ze zobowiązań traktatowych. Niestety, bez należytego odzewu ze strony władz publicznych.