Stanowisko
Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju
przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk (KPZK PAN)
w sprawie aktualnej dyskusji nad projektem
Centralnego Portu Komunikacyjnego
Powołanie nowego Rządu RP pod koniec 2023 roku wywołało powrót do debat dotyczących wielkoskalowych inwestycji infrastrukturalnych, w tym do dyskusji o Centralnym Porcie Komunikacyjnym. Obejmuje ona budowę nowego lotniska centralnego oraz systemu transportowego, w tym sieci kolejowej. Dyskusja toczy się jednakże głównie wokół kwestii technicznych oraz ekonomicznych i jest skoncentrowana na samej inwestycji lotniczej. Ma również niekiedy charakter lokalny, wynikający ze sprzeciwu dotkniętych tym przedsięwzięciem społeczności. Brakuje natomiast debaty nad znaczeniem wielkoskalowych inwestycji dla organizacji przestrzennej kraju i konkurencyjności polskiej gospodarki. Tymczasem skala i lokalizacja poszczególnych działań może mieć zasadniczy wpływ na kształt przyszłej polskiej sieci osadniczej, jej bezpieczeństwo oraz pozycję w przestrzeni europejskiej. KPZK PAN proponuje podmiotom administracji rządowej i samorządowej kontynuację tej debaty także z tego punktu widzenia. Jesteśmy głęboko przekonani, że duże, sieciowe inwestycje muszą być elementem zintegrowanej (a nie sektorowej) i długookresowej polityki rozwoju kraju. Powinny one wynikać z wieloletnich strategii definiujących m.in. przyszłe zagospodarowanie przestrzenne.