Polska polityka migracyjna, pomimo wielu prób podejmowanych w przeszłości, nie została do tej pory w pełni ukształtowana. Składa się z kilku aktów prawnych, które są ze sobą w niewielkim stopniu powiązane, a także często sprzeczne ze sobą. Obecny Rząd RP podjął próbę ponownego sformułowania zasad polityki migracyjnej. Niestety procesowi temu towarzyszył olbrzymi chaos. Do opinii publicznej docierały bardzo różne sygnały, w tym dotyczące instytucji, która miałaby być odpowiedzialna za stworzenie projektu dokumentu. Jednocześnie próby upublicznienia głównych założeń polityki migracyjnej kończyły się wstrzymaniem dalszych prac, a nawet dymisją jednego z odpowiedzialnych za przygotowanie dokumentu wiceministrów. W pracach nie uczestniczyli uznani międzynarodowo polscy naukowcy i eksperci reprezentujący m.in. organizacje pozarządowe czy samorządy mające największe w Polsce doświadczenie w praktycznej pracy z imigrantami. Okoliczności te musiały zatem wpłynąć na jakość dokumentu, który ostatecznie ujrzał światło dzienne. Należy jednak podkreślić, że nie został on oficjalnie opublikowany, a jedynie stał się tematem konferencji w Sejmie RP oraz kilku artykułów prasowych.

Komitet Badań nad Migracjami Polskiej Akademii Nauk wyraża swój stanowczy sprzeciw wobec formy prac nad dokumentem, który ma regulować niezmiernie istotny obszar funkcjonowania Państwa, jakim jest polityka migracyjna. Niezaproszenie do konsultacji na etapie jego tworzenia środowiska naukowego oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych i samorządów lokalnych spowodowało liczne błędy w zaprezentowanym dokumencie oraz powielanie wielu stereotypów i uprzedzeń, które nigdy nie powinny się znaleźć w opracowaniu sygnowanym przez Rząd RP. Projekt polskiej polityki migracyjnej w żaden sposób nie odnosi się do najnowszego dorobku naukowego w zakresie migracji, a podejście w nim zaproponowane powiela błędy, popełniane wiele państw, które wcześniej niż Polska przyjmowały imigrantów. Dokument ten w bardzo ograniczonym stopniu pokazuje korzyści, jakie może odnosić państwo z migracji, wybijając wyłącznie wątki, które mają kojarzyć migracje i migrantów raczej z zagrożeniami niż szansami. Takie podejście ignoruje realnie dokonane i perspektywiczne wyludnienie i starzenie się populacji Polski, związane z tym obciążenia demograficzno- fiskalne, i już widoczne i narastające, niedobory na rynku pracy. Musi też budzić zdziwienie szczególnie w państwie, które w swojej historii notowało i nadal notuje znaczącą emigrację i słusznie upomina się o prawa obywateli polskich przebywających za granicą. Za największe niedostatki tego dokumentu należy uznać przyjęcie w nim jako głównej perspektywy zagrożenia dla bezpieczeństwa Państwa i polskiej kultury, prowadzące do chęci narzucenia imigrantom polskich zwyczajów i religii (ich asymilacji) oraz
nadmiernego zwiększenia działań kontrolnych nad procesami migracyjnymi, marginalne potraktowanie wsparcia dla polskiej diaspory za granicą, antymuzułmańskie nastawienie dokumentu i generalny brak spójności między planowanymi działaniami a polskimi realiami migracyjnymi.

W opinii Komitetu Badań nad Migracjami PAN dokument w postaci, w jakiej został zaprezentowany, nie może zostać poprawiony. Dlatego też wzywamy Rząd RP do rozpoczęcia prac nad polską polityką migracyjną od nowa. Musi ona uwzględniać obecny status naszego kraju czyli przechodzącego transformację z typowego państwa emigracyjnego w emigracyjno-imigracyjny, do którego będzie przyjeżdżać coraz więcej cudzoziemców, ale jednocześnie notujący znaczący odpływ swoich obywateli za granicę. Jako naukowcy i eksperci posiadający odpowiednią wiedzę na temat procesów migracyjnych oraz potrafiący wskazywać szanse i wyzwania z nią związane jesteśmy gotowi wesprzeć administrację rządową w przygotowaniu założeń dla polskiej polityki migracyjnej.

Pobierz stanowisko